Ako želite da doživite slikovito izvore zaraze slične Wuhanskoj pijace obavezno posjetite atomska skloništa naselja Dobrinja. Izgledaju kao najmračnije prilike iz filmova naučne fantastike u kojima „se rađaju“ mutirani virusi i bakterije.
Na slikama je atomsko sklonište u ulici Trg zlatnih ljiljana, centralna lokacija jednog urbanog, masovno naseljenog, prometnog kompleksa stambenih jedinica. Za vrijeme obilnijih padavina, na stepeništu kojim se ulazi u skloniše se zadržava obilna količina vode, vjerovatno zbog neadekvatno rješenih i začepljenih odvoda oborinskih otpadnih voda i ta voda predstavlja leglo fekalnih mikroorganizama i raznih vrsta insekata, i kako stagnira tim dijelom se širi užasan smrad. Nakon povlačenja vode zaostaje mulj, kako na ulasku u samo sklonište tako i kroz sve prostorije skloništa, infektivno blato, pomješano sa otpacima PET, kartonskih ambalaža, opušcima, narkomaskim špricama, zaostalim izlučevinama neodgovornih prolaznika, ekstremno neugodnog mirisa, indikacijom njegove infektivnost i opasnost. Vrata skloništa su na svim ulazima otvorena, dijelom oštećena i neupotrebljiva, tako da je pristup skloništu omogućen i narkomanima, i beskućnicima, i radoznaloj dječici.
Takav prostor predstavlja alarmantnu opasnost po zdravlje djece koja se igraju na sportskim terenima površine atomskog skloništa, po zdravlje okolnih stanara koji u svojim redovnim aktivnostim se kreću prostorom u blizini skloništa. Svi oni udišu gasove metaboliozma mikroorganizama i kapljice aerosola koje predstvaljaju respiratorne bombe za njihova pluća. Aerosolom se prenosi i jedna od najpoznatijih bakterija – legionela, uzročnik atipične upale pluća – legioneloze, sa dosta teškom kliničkom slikom i ishodom. Kanali otpadnih voda u stambenim naseljima uvijek mogu uticati na dovode vode za piće, što može biti jedan od ogromnih rizika po zdravlje. Dizenterija, trbušni tifus, kolera, infektivni hepatitis su samo neke od hidričnih epidemija od kojih u kratkom roku može oboljeti veliki broj ljudi.
Tokom proteklog rata, u vrijeme opsade grada, javna atomska skloništa su bila drugi dom za većinu Sarajlija. Većina postojećih skloništa na području opštine Novi Grad, a posebno onih smještenih na Dobrinji su za vrijeme agresije na BiH pokazala svoju svrhu i važnost. Priča o temi javnih atomskih skloništa se aktualizirala početkom rata na Ukrajinu zbog prijetnji o upotrebi nuklearnog oružja, ali na tom se i zaustavila. Neka skloništa su sanirana, iznajmljena i pretvorena u magacine, što je aktivnost koja opštini obazbjeđuje finansijska sredstva. U slučaju bilo kakve katastrofe i opasnosti u kojima bi javnna atomska skloniša imala elementarnu ulogu zaštite života, mi nismo spremni.
Opština mora naći mehanizme da sanira začepljene kanalizacione odvode javnih atomskih skloništa, očisti prostor skloniša od infektivnog mulja i smeća sa obučenim uposlenicima ovlaštenih institucija, kompetentnim da se ne zaraze kontaminiranim otpadom, efikasno zatvoriti pristup skloništima i trajno ih nadzirati.
